Trong cuộc đua toàn cầu hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0”, Việt Nam đang đứng trước những thách thức và cơ hội lịch sử. sự ra đời của Nhóm nghiên cứu mạnh “Tài chính bền vững”, do GS.TS. Trần Thị Thanh Tú dẫn dắt, không chỉ là một sự kiện khoa học mà còn mang ý nghĩa chiến lược. Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội đã ký quyết định công nhận nhóm “Tài chính bền vững” là nhóm nghiên cứu mạnh cấp ĐHQGHN ngày 9/9 vừa qua.
Quy tụ một đội hình gồm các nhà khoa học hàng đầu từ nhiều trường đại học danh tiếng, nhóm đang trở thành ngọn đuốc tiên phong, cung cấp những luận cứ khoa học sắc bén để định hình tương lai kinh tế tuần hoàn và tăng trưởng xanh cho đất nước.
“Đội hình trong mơ” và sức mạnh của sự đa dạng
Sức mạnh của Nhóm nghiên cứu “Tài chính bền vững” hội tụ của những cá nhân xuất sắc. Đứng đầu là “nữ thuyền trưởng” GS.TS. Trần Thị Thanh Tú – một tên tuổi lớn trong ngành kinh tế, là một nhà khoa học với 77 công trình, trong đó có 22 bài báo quốc tế uy tín. GS Tú còn là một nhà quản lý khoa học dày dạn kinh nghiệm với vai trò Trưởng ban Khoa học và Đổi mới sáng tạo của Đại học Quốc gia Hà Nội. Tầm nhìn của GS. Tú được thể hiện rõ qua ba mũi nhọn nghiên cứu mà bà theo đuổi: Tài chính ngân hàng xanh, Kinh tế tuần hoàn, và Quản trị công ty – những mảnh ghép cốt lõi cho một nền kinh tế bền vững.
PGS.TS. Lưu Thị Minh Ngọc – Trưởng khoa Kinh tế và Quản lý, Trường Quốc tế – ĐHQGHN, sở hữu 19 bài báo quốc tế (WoS/Scopus) trong 3 năm gần đây. PGS.TS. Lê Hà Thanh và PGS.TS. Đỗ Hồng Nhung – chuyên gia của Đại học Kinh tế Quốc dân, là những người mang đến kinh nghiệm thực tiễn và chiều sâu lý luận.
Đặc biệt, sự góp mặt của PGS.TS. Nguyễn Tất Thắng – Đại học Coventry (Vương quốc Anh), tạo ra cầu nối học thuật trực tiếp với một trong những nền giáo dục tiên tiến nhất thế giới. Và cuối cùng là TS. Nguyễn Thị Phương Anh – Đại học Kinh tế – ĐHQGHN, đại diện cho thế hệ các nhà khoa học trẻ, năng động, mang đến những phương pháp tiếp cận mới mẻ. Sự cộng hưởng giữa kinh nghiệm và sức trẻ, giữa các trường phái nghiên cứu trong và ngoài nước chính là “chất xúc tác” tạo nên sức mạnh đột phá cho nhóm.
Mũi nhọn nghiên cứu: Từ lý thuyết đến “chìa khóa vàng” cho Việt Nam
Nhóm không chỉ nghiên cứu để công bố. Sứ mệnh nhóm là xây dựng luận cứ khoa học và đề xuất lộ trình để Việt Nam thực hiện thành công cam kết tại COP26. Các hướng đi của nhóm bám sát và giải quyết trực tiếp những bài toán lớn của quốc gia.
Trọng tâm số một là Kinh tế tuần hoàn và Tăng trưởng xanh. Đây không còn là khái niệm xa vời mà là “chìa khóa vàng” giúp Việt Nam đạt mục tiêu Net Zero 2050. Nhóm tập trung nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, đánh giá thực trạng tại Việt Nam ở cả ba cấp độ vi mô (doanh nghiệp), trung mô (khu công nghiệp), vĩ mô (quốc gia) để tìm ra mô hình phù hợp nhất.
Minh chứng rõ nét nhất cho uy tín và tầm nhìn chính là việc các thành viên trong nhóm vừa được ĐHQGHN phê duyệt chủ trì đề tài Khoa học công nghệ trọng điểm năm 2025 “Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số phát triển kinh tế tuần hoàn cấp tỉnh tại Việt Nam”. Với tổng kinh phí lên tới 4,8 tỷ đồng, dự án sẽ tạo ra một công cụ đo lường và hoạch định chính sách lần đầu tiên có tại Việt Nam, giúp các địa phương có một lộ trình rõ ràng để “xanh hóa” nền kinh tế của mình.
Bên cạnh đó, Tài chính bền vững là mũi nhọn thứ hai. Nhóm đi sâu vào việc xây dựng các bộ chỉ số tài chính xanh (Green Finance Index), nghiên cứu mô hình tài chính hỗn hợp (blended finance) để thu hút vốn cho năng lượng tái tạo, và đặc biệt là các tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) để nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên trường quốc tế.
Dấu ấn từ những con số “biết nói”
Tầm vóc của nhóm không chỉ thể hiện qua tầm nhìn, mà còn được khẳng định bằng những con số ấn tượng. Trong 3 năm gần nhất, các thành viên đã công bố tổng cộng 36 bài báo trên các tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI/Scopus và 24 đầu sách, chương sách chuyên khảo. Tỷ lệ trung bình 2 bài báo quốc tế/cán bộ/năm là một hiệu suất đáng nể, tiệm cận với các nhóm nghiên cứu mạnh trên thế giới.
Đặc biệt, năm 2024, công trình của GS. Trần Thị Thanh Tú được đăng tải trên tạp chí Corporate Social Responsibility and Environmental Management – tạp chí hạng Q1 với chỉ số ảnh hưởng (IF) lên tới 8.3, đã cho thấy khả năng nghiên cứu bắt kịp xu hướng toàn cầu.
Trong giai đoạn 2022-2024, nhóm đã hướng dẫn thành công 7 tiến sĩ và 52 thạc sĩ. Việc tổ chức 36 seminar khoa học định kỳ hàng tuần là minh chứng cho một môi trường học thuật sôi nổi, nơi tri thức liên tục được kiến tạo và lan tỏa. Các dự án hợp tác quốc tế lớn như dự án “Nâng cao năng lực cho nữ lãnh đạo” với Hội đồng Anh (kinh phí 2 tỷ đồng) cho thấy uy tín và khả năng kết nối toàn cầu của nhóm.
Trong 3 năm tới, Nhóm nghiên cứu “Tài chính bền vững” cam kết công bố thêm 30 bài báo WoS/Scopus, hướng dẫn 15 nghiên cứu sinh, và thu hút hàng chục tỷ đồng kinh phí nghiên cứu. Hơn thế, kế hoạch hợp tác với Đại học Coventry để mở chương trình đào tạo tiến sĩ về Tài chính bền vững sẽ tạo ra một thế hệ chuyên gia chất lượng cao ngay tại Việt Nam.
Hành trình chuyển đổi sang kinh tế xanh và bền vững của Việt Nam đầy chông gai nhưng cũng vô cùng cấp thiết. Trên hành trình đó, đất nước cần những tập thể nghiên cứu mạnh làm kim chỉ nam. Nhóm nghiên cứu “Tài chính Bền vững” chính là một hình mẫu tiêu biểu, dùng tri thức và đam mê để soi đường cho một tương lai Việt Nam thịnh vượng và bền vững hơn.
